สถิติการสูบบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทย (อัพเดทปี 2566)

อัพเดทใหม่ล่าสุดเมื่อ 23 ตุลาคม 2023

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทยเป็นสิ่งที่จำกัด ทำให้วันนี้ Podsamurai ร้านขายพอตจะขอนำเสนอสถิติบุหรี่ไฟฟ้า(Vape) หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าพอตไฟฟ้า(Pod) หรือพอตใช้แล้วทิ้ง(Disposable Pod) ที่กำลังได้รับความนิยม โดยทั่วไปแล้ว พอต Pod เป็นอุปกรณ์ที่ใช้แบตเตอรี่ซึ่งจำลองการสูบบุหรี่จริง หากแต่แทนที่จะเผายาสูบ บุหรี่ไฟฟ้าจะระเหยสารละลายของเหลว ซึ่งมักเรียกว่าน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าหรือน้ำยาพอต(หัวพอต) ซึ่งประกอบด้วยนิโคติน สารปรุงแต่งรส กลิ่น และสารเคมีอื่นๆ

ในปัจจุบัน น้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า หรือหัวพอตอาจมีองค์ประกอบของสารผสมน้ำยาแตกต่างกันไป แต่โดยทั่วไปจะมีส่วนผสมของโพรพิลีนไกลคอล(PG) กลีเซอรีนจากผัก(VG) นิโคติน และเครื่องปรุงแต่งกลิ่นต่างๆ ที่ไม่ได้รับการรับรองจากหน่วยงานที่รับผิดชอบในไทย ทำให้การขายพอตไฟฟ้าที่มีนิโคตินเป็นประเด็นที่กำลังถกเถียงด้านกฎระเบียบและกฎหมาย

แนวโน้มและความนิยมของบุหรี่ไฟฟ้า

ความนิยมของโลกใต้ดิน: แม้บุหรี่ไฟฟ้าจะผิดกฎหมาย แต่บุหรี่ไฟฟ้าก็พบตลาดนัดทั่วไปในไทย คนในพื้นที่และนักท่องเที่ยวบางท่านรายงานว่ามีการซื้ออุปกรณ์และน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าจากผู้ขายที่ซ่อนอยู่หรือแพลตฟอร์มออนไลน์เป็นหลัก

ความนิยมในระดับโลก: บุหรี่ไฟฟ้าถือเป็นกระแสระดับโลก ทำให้บุหรี่ไฟฟ้าได้รับความนิยมในหมู่วัยรุ่นในประเทศไทย สาเหตุหลักมาจากดีไซน์ที่ทันสมัย น้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าที่มีรสชาติน่าลิ้มลอง และการรับรู้ว่าบุหรี่ไฟฟ้ามีอันตรายน้อยกว่าบุหรี่ทั่วไป

ความนิยมกับด้านการท่องเที่ยว: เมื่อพิจารณาถึงความนิยมของประเทศไทยในฐานะสถานที่ท่องเที่ยว จึงมีกรณีที่นักท่องเที่ยวที่ไม่รู้ตัวต้องเผชิญกับบทลงโทษจากการครอบครองบุหรี่ไฟฟ้า ทั้งภาครัฐและองค์กรการท่องเที่ยวพยายามสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับกฎหมายการสูบบุหรี่ไฟฟ้าของประเทศไทยในหมู่นักท่องเที่ยว รวมถึงร้านบุหรี่ไฟฟ้าของเราด้วย

ความต้องการผลักดันให้ถูกต้องตามกฎหมาย: มีการถกเถียงและสนับสนุนอย่างต่อเนื่องเกี่ยวกับการทำให้บุหรี่ไฟฟ้าถูกกฎหมายในประเทศไทย โดยมีกลุ่มผู้เสนอโต้แย้งถึงประโยชน์ต่อสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับการสูบบุหรี่แบบดั้งเดิมและประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากตลาดที่ถูกกฎหมาย อย่างไรก็ตาม ความกังวลเกี่ยวกับการใช้งานของเยาวชนและความไม่แน่นอนด้านสุขภาพได้ขัดขวางความพยายามในการทำให้ถูกต้องตามกฎหมายในไทย อ่านต่อที่นี่

อิทธิพลจากประเทศเพื่อนบ้าน: ประเทศเพื่อนบ้านไทยหลายประเทศมีจุดยืนเกี่ยวกับบุหรี่ไฟฟ้าที่แตกต่างกัน และสิ่งนี้มีอิทธิพลต่อทั้งการรับรู้ของสาธารณชนและตลาดมืดของบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทย บางประเทศยอมรับการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเป็นทางเลือกที่มีอันตรายน้อยกว่าการสูบบุหรี่มวน ในขณะที่บางประเทศก็มีข้อจำกัดคล้ายกับประเทศไทย

สถิติประชากรของผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้าไทย

กลุ่มอายุมีแนวโน้มที่จะใช้บุหรี่ไฟฟ้าและการกระจายเพศของผู้ใช้มากที่สุดนั้น นายแพทย์สุระ วิเศษศักดิ์ อธิบดีกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) เปิดเผยสถิติสำคัญเกี่ยวกับพฤติกรรมการบริโภคบุหรี่ไฟฟ้าของเยาวชนไทย ผลการวิจัยเผยให้เห็นถึงแนวโน้มที่เกี่ยวข้องในบางพื้นที่และในกลุ่มอายุบางกลุ่ม

ตามข้อมูลจากการสำรวจพฤติกรรมสุขภาพของประชากร การใช้บุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทยแยกตามจังหวัด ผลการวิจัยพบว่าเยาวชนไทยร้อยละ 9.1 ใช้บุหรี่ไฟฟ้าในปัจจุบัน การสำรวจนี้ดำเนินการตั้งแต่วันที่ 25 เมษายน ถึง 6 มิถุนายน พ.ศ. 2566 มีผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 61,688 ราย อายุเฉลี่ย 15.63 ปี ของผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด 49.7% เป็นชาย 44.2% เป็นผู้หญิง และ 6.1% ที่เหลือระบุว่าเป็น LGBTQ+ แผนที่จะแบ่งประเทศไทยออกเป็นเขตต่างๆ โดยแต่ละเขตจะมีรหัสสีตามเปอร์เซ็นต์ของผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้า เพื่อให้สามารถเปรียบเทียบด้วยภาพได้อย่างรวดเร็ว

สถิติผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้า-จังหวัด — ข้อมูลจาก สบส.

เยาวชนอายุ 15-24 ปี นั้นน่ากังวลอย่างยิ่ง โดยถือข้อเท็จจริงที่ว่า 13.1% ของวัยรุ่นและคนหนุ่มสาวในกลุ่มอายุนี้เชื่อว่าบุหรี่ไฟฟ้ามีอันตรายน้อยกว่าบุหรี่ทั่วไป ความเข้าใจผิดนี้อาจส่งผลต่อการตัดสินใจทดลองหรือเปลี่ยนมาใช้บุหรี่ไฟฟ้า ซึ่ง แรงกดดันจากเพื่อนฝูงที่เยาวชนจำนวนมากถึง 92.2% ได้รับการแนะนำให้รู้จักกับบุหรี่ไฟฟ้าจากเพื่อนของพวกเขา นอกจากนี้ญาติและสมาชิกในครอบครัวมีสัดส่วนการโน้มน้าวใจร้อยละ 3.2 และ 1.6 ตามลำดับ

กลุ่มอายุ 15-24 ปีเป็นกลุ่มที่ซื้อบุหรี่แบบซองที่ร้านค้ามากที่สุด
ภาคใต้ของประเทศไทยมีความชุกของการสูบบุหรี่แบบดั้งเดิมสูงสุดที่ 22.4%
ในทางตรงกันข้าม กรุงเทพฯ มีความชุกของการสูบบุหรี่ไฟฟ้าสูงที่สุด

และเมื่ออ้างอิงจาก PDF ไฟล์ วิทยานิพนธ์ คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรื่อง การรับรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม ที่มีต่อบุหรี่ไฟฟ้า เพิ่มเติมแล้วนั้น กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่นั้นเป็นผู้ที่สูบบุหรี่มวนมาก่อนแล้วจึงหัน ไปใช้บุหรี่ไฟฟ้า มีจานวน 274 คน คิดเป็นร้อยละ 68.0 รองลงมาคือผู้ที่เริ่มใช้บุหรี่ไฟฟ้าเลย มีจานวน 126 คน คิดเป็นร้อยละ 32.0 ตามลาดับ

โดยสรุป ข้อมูลดังกล่าวตอกย้ำข้อเท็จจริงที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ว่าผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้ามีความเข้มข้นสูงกว่าในบางพื้นที่ เช่น เขต 13 (กรุงเทพฯ) และเขต 9 เมื่อเปรียบเทียบกับค่าเฉลี่ยของประเทศ นี่อาจเป็นสิ่งสำคัญสำหรับหน่วยงานด้านสุขภาพในการกำหนดเป้าหมายการรณรงค์และการแทรกแซงเพื่อสร้างความตระหนักรู้ การเพิ่มขึ้นของการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชนไทยโดยเฉพาะในบางเขตเป็นเรื่องที่น่ากังวล เมื่อพิจารณาถึงความเสี่ยงด้านสุขภาพที่อาจเกิดขึ้น จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องเพิ่มความตระหนักรู้และการริเริ่มด้านการศึกษาโดยมุ่งเป้าไปที่ทั้งเยาวชนและผู้ที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของกลุ่มตัวอย่างเหล่านี้

ผลกระทบและข้อกังวลด้านสุขภาพ

ผลกระทบด้านสุขภาพและความกังวลของบุหรี่ไฟฟ้า มีการบันทึกกรณีปัญหาสุขภาพอันเนื่องมาจากการใช้บุหรี่ไฟฟ้า ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เตือนว่าการใช้บุหรี่ไฟฟ้าเพียงครั้งเดียวหรือสูดดมก็อาจนำไปสู่ความเสียหายของปอดได้ เทียบได้กับอันตรายที่พบในผู้ที่สูบบุหรี่แบบดั้งเดิมเป็นเวลานานๆ น่าตกใจที่ในบางกรณีร้ายแรง การใช้งานครั้งแรกอาจถึงแก่ชีวิตได้

อาการที่แสดงโดยผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้าอาจแตกต่างกันไป บางคนอาจพบผลข้างเคียงภายในไม่กี่วัน ในขณะที่บางคนอาจแสดงอาการสำคัญให้เห็นเป็นเวลาหลายสัปดาห์ การสังเกตที่เกิดขึ้นซ้ำๆ ก็คือ หลายคนที่ได้รับผลกระทบจากบุหรี่ไฟฟ้ารักษาอาการบาดเจ็บที่ปอดอย่างรุนแรง โดยจำเป็นต้องมีการช่วยเหลือพิเศษในการช่วยหายใจ

ตามบริบทแล้ว ผู้สูบบุหรี่ทั่วไปมักจะใช้พัฟ(Puff)ประมาณ 10-15 มวนก่อนจะดับบุหรี่ ในทางกลับกัน บุหรี่ไฟฟ้าแบบใช้แล้วทิ้งที่มี Puff ประมาณ 600 มวน เทียบเท่ากับการสูบบุหรี่ทั่วไปสองซองโดยประมาณ การตระหนักถึงอันตรายเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญยิ่ง เนื่องจากผลสะท้อนกลับของการสูบไอสามารถสร้างความเสียหายอย่างร้ายแรง และอาจถึงแก่ชีวิตได้ แม้ว่าจะสูดดมเพียงครั้งเดียวก็ตาม

ในแง่ขององค์ประกอบทางเคมี บุหรี่ไฟฟ้าได้รับการระบุว่ามีสารเคมีมากมายเมื่อเทียบกับบุหรี่ไฟฟ้าแบบดั้งเดิม นิโคตินแพร่หลายในบุหรี่ไฟฟ้าหลายชนิด และมักพบในความเข้มข้นที่สูงกว่ามาก ในความเป็นจริง ประสิทธิภาพของนิโคตินในบุหรี่ไฟฟ้าสามารถมีมากกว่าบุหรี่ทั่วไปประมาณหกเท่า ดังนั้น การสูบบุหรี่ไฟฟ้าหนึ่งมวนสามารถเทียบเท่ากับปริมาณนิโคตินจากมวนทั่วไปหกมวน สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้ว่านิโคตินอาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพและเป็นสารเสพติดสูง อ้างอิง โทษของบุหรี่ไฟฟ้า 10 ข้อ

มุมมองในแง่การตลาดบุหรี่ไฟฟ้าไทย

ตลาดบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทยมีการเติบโตอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซึ่งสะท้อนถึงแนวโน้มทั่วโลก ด้วยความตระหนักรู้ด้านสุขภาพที่เพิ่มมากขึ้นและความพยายามในการค้นหาทางเลือกอื่นนอกเหนือจากผลิตภัณฑ์ยาสูบแบบดั้งเดิม(Tobacco) ผู้บริโภคจำนวนมากจึงหันมาใช้บุหรี่ไฟฟ้า(Vape) สิ่งนี้นำไปสู่การเพิ่มขนาดของตลาดทั้งในด้านปริมาณและมูลค่า ตลาดบุหรี่ไฟฟ้าของไทยแม้จะยังเพิ่งเกิดขึ้นใหม่เมื่อเทียบกับประเทศตะวันตกบางประเทศ แต่ก็แสดงให้เห็นถึงศักยภาพที่สนใจสำหรับนักลงทุนและธุรกิจต่างๆ

มีหลายปัจจัยที่ส่งผลต่อการเติบโตทางการตลาดนี้ ตั้งแต่นวัตกรรมในเทคโนโลยีบุหรี่ไฟฟ้า และที่สำคัญที่สุด กลยุทธ์การตลาดเชิงรุกทางออนไลน์ในปัจจุบัน และการรับรู้ถึงประโยชน์ต่อสุขภาพเมื่อเปรียบเทียบกับบุหรี่แบบดั้งเดิม อย่างไรก็ตาม ความท้าทายด้านกฎระเบียบและความกังวลเรื่องสุขภาพอาจทำให้เส้นทางการเติบโตในอนาคตลดลงได้

แบรนด์บุหรี่ไฟฟ้าหลักและผู้เล่นในตลาดไทย

ตลาดบุหรี่ไฟฟ้าของประเทศไทยเป็นแหล่งรวมของแบรนด์ต่างประเทศเป็นหลัก โดยแต่ละแบรนด์มุ่งมั่นที่จะสร้างส่วนแบ่งการตลาดที่สำคัญ แบรนด์ต่างประเทศรายใหญ่ได้แสดงตนโดยใช้ประโยชน์จากชื่อเสียงระดับโลกและความแข็งแกร่งด้านการตลาดผ่านการลักลอบนำเข้าสินค้าจำนวนมาก ซึ่งได้แก่ บุหรี่ไฟฟ้า 3 ยี่ห้อหลักอย่าง Relx(รีแลคพอต), Kardinal Stick(Ks) และ Infy(อินฟี่) ที่มักใช้ การตลาดแบบinfluencer ทำการตลาดในประเทศไทย

การเปรียบเทียบราคาระหว่างบุหรี่ไฟฟ้ากับบุหรี่ทั่วไป

หากแต่ประเด็นสำคัญที่กระทบแบรนด์บุหรี่ไฟฟ้ายี่ห้อต่างๆ และผู้บริโภคในตลาดประเทศไทยคือเรื่องต้นทุนเริ่มต้นที่สูงกว่าเมื่อเทียบกับบุหรี่ทั่วไปหนึ่งซอง หากมองในมุมของผู้บริโภคนิโคตินทั่วไป กล่าวคือ ราคาของชุดอุปกรณ์เริ่มต้นซึ่งรวมถึงอุปกรณ์สำหรับบุหรี่ไฟฟ้า ที่ชาร์จ และหัวพอตน้ำยา อาจมีราคามากกว่าการซื้อบุหรี่แบบเดิมๆ หลายซอง

อย่างไรก็ตาม ในระยะยาวผู้ใช้จำนวนมากพบว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้าสามารถประหยัดต้นทุนได้มากกว่า เมื่อทำการซื้อครั้งแรกแล้ว ผู้บริโภคจะต้องซื้อน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้าหรือหัวพอตเท่านั้น ซึ่งมีอายุการใช้งานนานกว่าบุหรี่หนึ่งซอง โดยเฉพาะสำหรับผู้สูบบุหรี่และเสพติดนิโคตินในระดับปานกลาง

ความคิดเห็นสาธารณะและการรับรู้ทางสังคมของประชาชน

ความรู้สึกของสาธารณชนต่อผู้สูบบุหรี่ไฟฟ้าอ้างอิงจากวิทยานิพนธ์ คณะวารสารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรื่อง การรับรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม ที่มีต่อบุหรี่ไฟฟ้าได้ทำการสำรวจกลุ่มตัวอย่างเพื่อทำแบบสอบถามพบว่าภาพรวมของกลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติต่อบุหรี่ไฟฟ้าด้านสุขภาพมีทัศนคติเชิงบวก โดยมีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.33 และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็นพบว่ามีค่าเฉลี่ยอยู่ใน ระดับเชิงบวก ทุกประเด็นและประเด็นที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดคือประเด็น ฉันรู้สึกว่า บุหรี่ไฟฟ้าไม่มีอันตรายเมื่อเทียบกับเฮโรอีนและโคเคน มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.42 รองลงมาคือประเด็น ฉันรู้สึกว่าบุหรี่ ไฟฟ้านั้นปลอดภัยกว่าบุหรี่มวนถึงร้อยละ 95 เทียบเท่าเฮโรอีน และโคเคน

มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.41 ประเด็น ฉันพอใจในการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเพราะสามารถช่วยให้ฉันเลิกสูบบุหรี่มวนได้ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.36 ซึ่งมากที่สุด และประเด็น ฉันเห็นว่าบุหรี่ไฟฟ้าสามารถควบคุมปริมาณความเข้มข้นของนิโคตินได้จึงทาให้ไม่เป็น อันตรายต่อสุขภาพ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.27 รองลงมา และลำดับสุดท้ายคือประเด็น ฉันเห็นว่าบุหรี่ไฟฟ้าไม่ทาให้ เกิดโรคร้ายแรง เช่น โรคมะเร็ง โรคถุงลมโป่งพอง โรคหัวใจ เป็นต้น มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.20 ตามลาดับ

ภาพรวมของกลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติต่อบุหรี่ไฟฟ้าด้านกฎหมายมีทัศนคติเชิงบวกโดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.43 และเมื่อพิจารณาเป็นรายประเด็นพบว่ามี ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับเชิงบวกทุกประเด็นและประเด็นที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดคือประเด็น ฉันมีความรู้สึก พอใจ ถ้ารัฐจัดให้มีการซื้อขายบุหรี่ไฟฟ้าอย่างถูกกฎหมาย มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.58 รองลงมาคือ ประเด็น ฉันมีความรู้สึกพอใจ ถ้าฉันสามารถสูบบุหรี่ไฟฟ้าได้อย่างถูกกฎหมายเหมือนอย่างเช่นใน ประเทศอังกฤษ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.52 ประเด็นฉันเห็นว่า รัฐบาลควรสนับสนุนการสูบบุหรี่ไฟฟ้าแทน การสูบบุหรี่มวน มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.44 และลาดับสุดท้ายคือประเด็น ฉันเห็นว่าเป็นเรื่องไม่เหมาะสม ที่การครอบครองบุหรี่ไฟฟ้าและสูบบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทยนั้นผิดกฎหมาย มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.19 ตามลำดับ